SZLAK KAJAKOWY RZEKI ŁYNY
Łyna to najdłuższa rzeka Warmii i Mazur (264 km), Większa część jej biegu, poczynając od źródeł na stokach Garbu Lubawskiego w okolicach Nidzicy (rezerwat „Źródła rzeki Łyny”), wije się po terytorium województwa warmińsko-mazurskiego (ponad 190 km). Końcowy odcinek Łyny biegnie zaś na obszarze należącego do Rosji Obwodu Kaliningradzkiego. Tam też rzeka, nazwana Ławą, w okolicach Znamienska wpada do Pregoły. Olsztyn jest pierwszym miastem na szlaku Łyny. Zanim jednak rzeka do niego dotrze, musi pokonać kilka jezior: Duże Brzeźno, Kiernoz Mały i Kiernoz Wielki, Łańskie i Ustrych. Przed największym z nich – Łańskim – z lewej strony dopływa do niej Marózka. Za jeziorem Ustrych przełomowy odcinek Łyny przypomina górską rzekę (rezerwat „Las Warmiński”). Łyna przecina Olsztyn na dwie niemal równe części. Rzeka toczy swe wody przez Park Centralny, wzdłuż Starego Miasta oraz przez Park Podzamcze. Przepływa pod mostem św. Jana Nepomucena, dalej biegnie w sąsiedztwie zamku Kapituły Warmińskiej i pod wiaduktami kolejowymi z XIX w. Po opuszczeniu centrum miasta płynie przez Las Miejski, gdzie łączy się z rzeką Wadąg, dopływającą do niej z prawej strony. Dalej obiera kierunek północny i przecina tereny Pojezierza Olsztyńskiego i Niziny Sępopolskiej. Płynie przez Dobre Miasto, Lidzbark Warmiński, Bartoszyce i Sępopol. Na kolejnych etapach zasilają ją wody Symsarny, Pisy Północnej, Gubra i Elmy. Łyna jest atrakcyjną, międzynarodową trasą kajakową, umożliwiającą poznanie historii regionu i jego walorów przyrodniczych, szczególnie interesujących na obszarze wspomnianych rezerwatów. Wzdłuż szlaku przygotowano kilkanaście przystani kajakowych. Spływ można rozpocząć w okolicach Brzeźna Łyńskiego i zakończyć w nadgranicznych Stopkach.
ATRAKCJE NAD RZEKĄ ŁYNĄ
Źródła Rzeki Łyny im. prof. R. Kobendzy
Rezerwat powstał w 1959 r. nieopodal wsi Łyna (gm. Nidzica). Jego powstanie związane było ściśle z ochroną i utrzymaniem źródeł rzeki Łyny. Jest to szczególnie interesujące i cenne przyrodniczo miejsce ze względu na występującą tutaj tzw. erozję źródliskową. Malownicza, rozległa dolina poprzetykana niezliczoną ilością bocznych wąwozów i małych dolin schodzących stromo w dół tworzy niezwykły klimat tego miejsca. Efekt potęgują wybijające się ze źródeł wysiękowych liczne strumyki, dające początek rzece Łynie, najdłuższej rzece województwa. Rezerwat tworzą w dużej części lasy liściaste, tak zwane grądy. Drzewa porastające powierzchnię rezerwatu liczą sobie nawet 120-140 lat. Rezerwat ma duże wartości poznawcze, dlatego dostępny jest dla zwiedzających. Pobudowano w nim schody i pomosty, ułatwiające penetrację zboczy i obserwowanie interesującego zjawiska, jakim jest wsteczna erozja źródłowa. Najciekawsze trasy rezerwatu są oznakowane i zaopatrzone w dobrze wykonane tablice informacyjne.
Olsztyn to największe miasto i stolica województwa warmińsko-mazurskiego. Miasto zamieszkuje ponad 170 tys. osób, a jego historia liczy sobie ponad 650 lat. Najbardziej znane zabytki Olsztyna to gotycki Zamek Kapituły Warmińskiej, Bazylika Katedralna Św. Jakuba i Wysoka Brama położona na granicy dawnych murów obronnych. Największym atutem miasta jest jego unikatowe położenie wśród lasów i jezior. W granicach Olsztyna znajduje się kilkanaście jezior oraz jeden z największych parków w Europie – Las Miejski, w którym znajdują się liczne szlaki piesze i rowerowe. Mikołaj Kopernik to najwybitniejsza postać związaną z miastem. Nad największym jeziorem w Olsztynie powstało w roku 2014 Centrum Rekreacyjno-Sportowe „Ukiel”. Znajduje się tutaj promenada spacerowa, ścieżki piesze i rowerowe, kawiarnie, restauracje, place zabaw, w tym plac zabaw na wodzie, kompleks pomostów widokowych i cumowniczych, platformy i tarasy wypoczynkowe oraz zaplecza szatniowo-sanitarne. W sezonie letnim do dyspozycji udostępnione są strzeżone kąpieliska z plażami, boiska do siatkówki i koszykówki plażowej, wypożyczalnia sprzętu pływającego i sportowego
Dobre Miasto zostało założone w miejscu staropruskiej osady w 1329 roku. Bardzo interesująca jest kolegiata pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Z fortyfikacji miejskich (XIV -XV wiek) zachowały się jedynie niewielkie fragmenty w północnej i wschodniej stronie miasta oraz dwie baszty: jedna przetrwała fragmentarycznie , druga zaś – tzw. „Baszta Bociania” w całości. Dawny kościół ewangelicki w stylu neoromańskim według projektu architekta Karola Fryderyka Schinkla w latach 1830-1833 mieści obecnie bibliotekę. W Dobrym Mieście znajduje się również Skansen Miejski. W zabytkowych kamienicach odtworzono dawne zakłady: szewsko – rymarski, fryzjerski, pracownię fotograficzną oraz dom piekarza z częścią mieszkalną. Przy rozwidleniu dróg usytuowana jest kaplica pw. Św. Jerzego. Jest to budynek barokowy z XVIII wieku.
Lidzbark Warmiński jest bardzo malowniczo położony w zakolu rzeki Łyny i nad wpadającą do niej w tym miejscu Symsarną. W przeszłości Lidzbark był stolicą dominium warmińskiego i siedzibą biskupów. Mieści się tutaj Muzeum Warmińskie – oddział muzeum Warmii i Mazur. Jego siedzibą jest piękny gotycki zamek biskupów warmińskich. Innym okazałym zabytkiem Lidzbarka Warmińskiego jest kościół pw. śś. Piotra i Pawła. Został on zbudowany w drugiej połowie XIV w. Ciekawy charakter ma także kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to świątynia barokowa, zbudowana jako założenie pielgrzymkowe. Kolejną świątynią w Lidzbarku jest poewangelicki kościół z lat 1821-1823, obecnie cerkiew prawosławna. Jest to świątynia neoromańska, drewniana, z dwiema wieżami od strony wschodniej. W Lidzbarku Warmińskim zachowały się także duże fragmenty piętnastowiecznych murów gotyckich wraz z monumentalną, czterokondygnacyjną Wysoką Bramą – pochodzącą z 1352 roku budowla, z dwiema basztami po bokach. Z kolei położona na wzgórzu Oranżeria Krasickiego to obiekt klasycystyczny, wybudowany w XVII wieku. Przebudował go około roku 1770 biskup Krasicki z przeznaczeniem na oranżerię – w pobliżu ( na terenie dzisiejszego cmentarza) założył wspaniałę ogrody. Obecnie w budynku oranżerii mieści się biblioteka.
Bartoszyce leżą blisko przejścia granicznego z Obwodem Kaliningradzkim (Bezledy – 16 kilometrów). Początki miasta sięgają roku 1240, kiedy Krzyżacy na terenie pruskiej krainy Bartów wznieśli drewnianą strażnicę w miejscu pruskiego grodziska. Pierwsza lokacja miasta, które wyrosło jako osada przy zamku, na lewym brzegu Łyny, nastąpiło w 1326 roku. Najstarszym zabytkiem miasta jest gotycki kościół pw. św. Jana Chrzciciela. Został on wybudowany około 1330 roku poza obszarem miasta, na lewym brzegu Łyny. Innym gotyckim kościołem Bartoszyc jest kościół pw. św. Jana Ewangelisty i MB Częstochowskiej. Do średniowiecznych zabytków miasta należą jeszcze fragmenty murów miejskich z XV wieku oraz jedyna pozostała z trzech bram miejskich – Brama Lidzbarska, pochodząca z drugiej połowy XV wieku. Wyjątkowymi natomiast obiektami w Bartoszycach są dwie kamienne „baby pruskie” i kamienna misa. Są to jedne z kilkunastu ocalałych rzeźb wykonanych przez pierwszych mieszkańców tej krainy – Prusów. Postać męska zwana jest Bartlem, zaś żeńska nosi imię Gustebaldy.
Sępopol jest położony nad rzeką Lyną do której wpada w tym miejscu rzeka Guber. Najcenniejszym zabytkiem Sępopola jest kościół pw. św. Michała Archanioła. W Sępopolu zachowały się także fragmenty fortyfikacji miejskich w północno-zachodniej części miasta, z dwukondygnacyjną basztą, przerobioną w XIX wieku na budynek mieszkalny, oraz 35 kamieniczek i budynków mieszkalnych z XIX i XX wieku.
Zapraszamy!
